تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان یکی از دغدغه‌های ورثه در طی مراحل انحصار وراثت است. این موضوع یکی از مسائلی است که برای مدت‌های طولانی بلاتکلیف مانده و باعث سردرگمی بسیاری از وراث شده است. اجرای مصوبات مربوط به سهام عدالت متوفیان تا جایی به تعویق افتاده است که هم‌اکنون حتی برخی از وارثان متوفیان نیز از دنیا رفته‌اند. اما خوشبختانه امروز شرایطی به وجود آمده که مشکلات قبلی از میان برداشته شود و با طی چند مرحله‌ی اداری کوتاه، ورثه بتوانند در سهام عدالت فرد از دنیا رفته دخل و تصرف کنند. در این یادداشت قصد داریم با توجه به آخرین اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته در خصوص سهام عدالت متوفیان، وضعیت انحصار وراثت این دسته از دارایی‌ها را مشخص کنیم و در پایان به پرتکرارترین پرسش‌های شما عزیزان در این خصوص پاسخ دهیم.
در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟
لازم به ذکر است در صورتی که در آینده قوانین مرتبط با سهام عدالت متوفیان دستخوش تغییر شود، با به‌روزرسانی این مطلب آخرین جزئیات را به اطلاع شما خواهیم رساند.
به گزارش یکی از خبرگزاری‌های معتبر داخلی، بین سال‌های 1384 تا 1400، حدود سه میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت از دنیا رفته‌اند. از این رو طبق قانون، سهام عدالت آن‌ها و سود آن باید به وراث متوفیان انتقال پیدا کند.
با وجود این‌که تاکنون بیش از دو مرحله پرداخت سود سهام عدالت برای عموم مردم انجام شده است، اما پرداخت سود سهام عدالت ورثه‌ی متوفیان تا مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام بوده و تعیین تکلیف آن تا زمان راه‌اندازی سامانه‌ی الکترونیکی دریافت و تقسیم سهام عدالت به طول انجامیده است.
یکی از موضوعاتی که گاهی در فرایند دریافت سود سهام عدالت متوفیان باعث غافلگیری ورثه می‌شود، این است که پس از مدتی پیگیری متوجه می‌شوند فرد متوفی اصلاً جزو مشمولین دریافت سهام عدالت نبوده است. بنابراین بهتر است پیش از آغاز پیگیری دریافت سود سهام عدالت متوفیان یا ایجاد امکان دخل‌وتصرف در آن اطمینان حاصل کنید فرد متوفی مشمول سهام عدالت بوده است یا خیر.
برای این‌کار، ورثه باید با در دست داشتن اطلاعات هویتی متوفی به درگاه اینترنتی به نشانی samanese.ir مراجعه کنند. در این سایت امکان مشاهده‌ی صورت وضعیت سهام عدالت متوفی نیز در دسترس است. اطمینان یافتن از این‌که شخص فوت شده جزو مشمولین سهام عدالت بوده است یا خیر، از اتلاف زمان و هزینه برای پیگیری امور مربوطه جلوگیری می‌کند.
نخستین مرحله برای انتقال سهام عدالت متوفیان به ورثه دریافت برگه‌ی انحصار وراثت است. اهمیت این برگه به حدی است که بدون در اختیار داشتن آن؛ انجام مراحل مربوطه اصلاً امکان‌پذیر نیست.
ورثه‌ای که متقاضی انتقال سهام عدالت هستند باید برای دریافت برگه‌ی انحصار وراثت به مراجع قضایی مراجعه کرده و با تسلیم مدارک لازم (از جمله گواهی فوت، استشهاد محضری، شناسنامه‌ی باطل شده‌ی متوفی، عقدنامه یا رونوشت آن، شناسنامه‌ی تمام ورثه و گواهی تسویه حساب مالیات بر ارث) نسبت به دریافت آن اقدام نمایند.
پس از اتمام مراحل مربوط به گام نخست، ورثه بایستی با مراجعه به سامانه‌ی اینترنتی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، گزینه‌ی «خدمات انتقال سهام» را انتخاب کنند.
با انتخاب این گزینه تمام مدارک لازم برای انتقال سهام متوفی (گواهی واریز مالیات بر ارث، گواهی انحصار وراثت، گواهی فوت، اصل شناسنامه و کارت شناسایی ملی متوفی و ورثه) به نمایش درمی‌آیند و شما باید صحت آن‌ها را تایید کنید و صورت مغایرت مدارک نمایش داده شده با اصل مدارک، نسبت به اصلاح آن و بارگزاری مدرک درست اقدام فرمایید.
در مرحله‌ی بعدی بایستی یکی از ورثه به نمایندگی از سایرین، با در دست داشتن مدارک ذکر شده در بخش اول به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کند و پس از تحویل مدارک و پر کردن فرم درخواست انتقال سهام عدالت متوفی این مرحله را به اتمام برساند. دفتر پیشخوان دولت در این مرحله، فرم تکمیل شده توسط نماینده‌ی وراث را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارسال خواهد کرد.
مدتی بعد شرکت سپرده‌گذاری از طریق ارسال پیامک نتیجه‌ی بررسی مدارک را به اطلاع ورثه می‌رساند. در این حالت اگر نقصی در مدارک وجود نداشته باشد مراحل انتقال سهام عدالت متوفی به وراث طی می‌شود. در غیر این‌صورت، نقص مدارک به نماینده‌ی وراث اعلام می‌شود و پس از رفع ناقصی، مراحل انجام می‌شود. این مرحله درواقع پایان مراحل مربوط به انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث است.
یکی از رایج‌ترین چالش‌ها پیرامون تعیین تکلیف “سهام عدالت متوفیان”، نحوه‌ی انتقال مبلغ سود سهام است. وراث قانونی برای دریافت مبلغ سود سهام عدالت خود کافی است با در دست داشتن مدارک و اطلاعات زیر به یکی از دفاتر رسمی پیشخوان دولتی مراجعه کنند و نسبت به انتقال مبلغ سود سهام عدالت به حساب خود اقدام نمایند:
پس از مراجعه به یکی از دفاتر پیشخوان دولت و طی کردن مراحل مختلف اداری، مدت زمان کوتاهی طول می‌کشد تا فرایند کار (از جمله انجام راستی‌آزمایی و تأیید شرکت سپرده‌گذاری مرکزی) تکمیل شود و درنهایت سود سهام عدالت فرد متوفی به وراث تعلق بگیرد.
لازم به ذکر است هرچند برای انتقال مبلغ سود سهام عدالت متوفیان به وراث زمان مشخصی درنظر گرفته نشده است، اما بهتر است ورثه این کار را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهند تا بعدها دچار مشکل نشوند.
آیا انتقال سهام عدالت متوفی به شخص ثالث امکان‌پذیر است؟
هر یک از وراث قانونی می‌توانند سهم‌الارث خود از سهام عدالت فرد متوفی را به یکی دیگر از وراث قانونی که نام او در گواهی حصر وراثت آمده است انتقال دهند اما انتقال آن به فردی جز وراث قانونی امکان‌پذیر نیست.
سود سهام عدالت متوفیان چه زمانی واریز خواهد شد؟
در صورتی که امور مربوط به انحصار وراثت سهام عدالت فرد متوفی انجام شده باشد، سود سهام عدالت او نیز به صورت هم‌زمان با سایر دارندگان سهام عدالت که در قید حیات هستند، به حساب ورثه واریز خواهد شد. در غیر این‌صورت، سود تعلق گرفته به سهام عدالت فرد متوفی در حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی باقی می‌ماند تا پس از تعیین تکلیف سهام به حساب وراث قانونی او واریز شود.
آیا فروش سهام عدالت فرد متوفی ممکن است؟
فروش سهام عدالت فرد متوفی منوط به انجام فرایند انحصار وراثت و انتقال آن به وراث است. در صورتی که این فرایند انجام شده باشد ورثه می‌توانند به صورت جداگانه و با مراجعه به سامانه‌ی سجام نسبت به دریافت کد بورسی اقدام نموده، سپس به یکی از کارگزاری‌های رسمی بورس و اوراق بهادار مراجعه کنند و از این طریق سهام عدالت فرد متوفی را به فروش برسانند. در صورتی که در انجام این فرایند نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، جهت مشاوره‌ی تخصصی و دریافت اطلاعات بیشتر در اولین فرصت با گروه وکلای فراز تماس بگیرید.
در این یادداشت تلاش کردیم تا شما را با مهم‌ترین نکات پیرامون سهام عدالت متوفیان آشنا کنیم. توجه به این نکته ضروری است که این مطلب براساس آخرین اطلاعات و داده‌های موجود نگارش و تنظیم شده است و درصورت تغییر قوانین یا فرایند کار ویرایش خواهد شد.
در صورتی که هنوز سؤالی در ذهن دارید می‌توانید آن را از طریق بخش دیدگاه‌های همین مطلب با گروه کلای فراز در میان بگذارید. این گروه یکی از باسابقه‌ترین مجموعه‌ها در حوزه‌ی مسائل حقوقی ارث و خانواده است و با اتکا به پشتوانه‌ی حل موفق هزاران پرونده در طی این سال‌های متمادی فعالیت خود آماده‌ی ارائه‌ی خدمات مشاوره‌ای و قبول وکالت تمامی مراجعان است.
از این که تا پایان همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.