عقد خارج لازم، عقدی است که برای صحت آن، علاوه بر شرایط اساسی صحت عقد، لزوم نیز شرط شده است. در این نوع عقد، هر یک از طرفین می‌تواند به تنهایی عقد را فسخ کند، مگر اینکه در ضمن عقد شرط شده باشد که هیچ یک از طرفین حق فسخ نداشته باشند. در وکالت طلاق، اگر موکل وکالت خود را به صورت بلاعزل به وکیل خود دهد، این وکالت در ضمن عقد خارج لازم شرط شده است. در این صورت، موکل نمی‌تواند وکیل خود را عزل کند، مگر اینکه وکیل مرتکب یکی از خیانت‌های موضوع ماده ۶۷۹ قانون مدنی شود. در ادامه بیشتر شما را با موضوع این مقاله آشنا خواهیم کرد.
عقد خارج لازم عقدی است که طرفین آن با رضایت یکدیگر و بدون نیاز به هیچ گونه تشریفات خاصی، آن را منعقد می نمایند و پس از انعقاد، قابل فسخ یا برهم خوردن از سوی هیچ یک از طرفین نیست.
وکالت طلاق ضمن عقد خارج لازم، نوعی از وکالت طلاق است که در ضمن عقد مانند بیع، هبه یا صلح به زوجه یا شخص دیگری اعطا می شود. این نوع وکالت طلاق قابل عزل نبوده و زوج نمی تواند پس از اعطای آن، از وکالت وکیل رجوع نماید.
در اینجا لازم است این مورد را ذکر کنیم که وکالت طلاق از جمله وکالت هایی است که در بین زوجین رایج است. در این نوع وکالت، زوج به زوجه یا شخص دیگری وکالت می دهد تا از طرف وی اقدام به طلاق نماید. وکالت طلاق ممکن است به صورت عام یا خاص، با حق توکیل یا بدون حق توکیل، با حق عزل یا بلاعزل اعطا شود.
عقد خارج لازم، عقدی است که در خارج از دفتر اسناد رسمی واقع می‌شود و به دلیل وجود شرایط خاصی، لازم است. این شرایط عبارتند از:
علاوه بر این شرایط، عقد خارج باید شرایط اساسی صحت عقد را نیز داشته باشد. این شرایط عبارتند از:
در صورتی که عقد خارج لازم دارای همه این شرایط باشد، لازم است و طرفین نمی‌توانند آن را به‌طور یک‌جانبه فسخ کنند. البته، فسخ عقد خارج لازم در موارد خاصی امکان‌پذیر است، مانند زمانی که عقد باطل یا غیرقانونی باشد.
برای تنظیم وکالت طلاق ضمن عقد خارج لازم، باید مراحل زیر را طی کنید:
در ابتدا، باید مشخص کنید که وکالت طلاق را می‌خواهید در ضمن عقد ازدواج یا عقد دیگری تنظیم کنید. در صورتی که می‌خواهید وکالت طلاق را در ضمن عقد دیگری تنظیم کنید، باید ابتدا آن عقد را انجام دهید و سپس وکالتنامه را تنظیم کنید.
پس از مشخص شدن نوع عقدی که می‌خواهید وکالت طلاق را در ضمن آن تنظیم کنید، باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنید. در دفترخانه اسناد رسمی، باید طرفین عقد (زوج و زوجه) و همچنین وکیل طلاق حضور داشته باشند.
در دفترخانه اسناد رسمی، باید مدارک زیر را ارائه دهید:
پس از ارائه مدارک، سردفتر اسناد رسمی، وکالتنامه را تنظیم می‌کند. در وکالتنامه، باید موارد زیر قید شود:
در نهایت، باید وکالتنامه را به مرجع مربوطه (دفتر دادگاه خانواده یا دفاتر رسمی ثبت طلاق) تسلیم کنید.
از جمله مزایای وکالت طلاق ضمن “عقد خارج لازم” می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
با توجه به مزایای متعدد وکالت طلاق ضمن عقد خارج لازم، توصیه می‌شود که زوجین در صورت تمایل به طلاق، این نوع وکالت را در عقد نکاح خود قید کنند.
البته لازم به ذکر است که وکالت طلاق ضمن عقد، دارای برخی محدودیت‌ها نیز هست. به عنوان مثال، زوجی که وکالت طلاق ضمن عقد خارج لازم را به همسر خود داده است، نمی‌تواند بدون رضایت همسر خود، از این وکالت استفاده کند. همچنین، این وکالت، قابل فسخ است و زوج می‌تواند در هر زمان، آن را فسخ کند.
طبق ماده 679 قانون مدنی، وکالت عقدی است جایز و موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند. با این حال، در دو مورد وکالت غیرقابل عزل خواهد بود:
در مورد وکالت طلاق ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر، اگر شرط عدم عزل وکیل در ضمن عقد لازم درج شده باشد، موکل نمی‌تواند وکیل خود را عزل کند. این امر به دلیل این است که عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر، عقدی لازم است و لزوم آن به شرط عدم عزل وکیل سرایت می‌کند.
بنابراین، در صورتی که زوج ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر، زوجه خود را در طلاق وکیل کند و شرط عدم عزل وکیل را نیز در ضمن عقد درج کند، زوج نمی‌تواند وکیل خود را عزل کند. در این صورت، زوج می‌تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست عزل وکیل را مطرح کند. در صورت احراز دلایل موجه، دادگاه حکم به عزل وکیل صادر می‌کند.
البته، باید توجه داشت که شرط عدم عزل وکیل باید به صورت صریح و روشن در ضمن عقد لازم درج شود. در صورتی که شرط عدم عزل وکیل به صورت ضمنی یا مبهم در ضمن عقد درج شده باشد، این شرط باطل است و موکل می‌تواند وکیل خود را عزل کند.
در صورتی که وکالت طلاق ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر، بدون شرط عدم عزل وکیل درج شده باشد، موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند. در این صورت، برای عزل وکیل، نیازی به مراجعه به دادگاه نیست و موکل می‌تواند با ارسال اظهارنامه یا مراجعه حضوری به دفتر اسناد رسمی، وکالت را عزل کند.
عقد خارج لازم در وکالت طلاق، نوعی از وکالت طلاق است که در ضمن عقد خارج لازمی مانند بیع، هبه یا صلح به زوجه یا شخص دیگری اعطا می شود. این نوع وکالت طلاق قابل عزل نبوده و زوج نمی تواند پس از اعطای آن، از وکالت وکیل رجوع نماید.
وکالت طلاق ضمن عقد، مزایایی مانند تضمین طلاق در صورت بروز اختلاف بین زوجین و جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه را دارد. اما معایبی مانند عدم امکان تغییر وکیل در صورت عدم رضایت زوجه را نیز به همراه دارد.
