فرار از دین مهریه چگونه رخ میدهد؟
یکی از دلایل اصلی، عدم تعیین تکلیف روشن برای مهریه عندالاستطاعه است. در این نوع مهریه، مرد ملزم به پرداخت عندالامکان (زمانی که توانایی مالی داشته باشد) است. همین ابهام زمانی، میتواند زمینهساز سوءاستفاده و بهانهتراشی برای عدم پرداخت شود.
معامله به قصد فرار از دین مهریه، دقیقا به همین انگیزه دامن میزند. در این شرایط، زوج با آگاهی از احتمال مطالبهی مهریه توسط زوجه، اقدام به انتقال مالکیت اموال خود به شخص دیگری (معمولا یکی از نزدیکان) میکند. این معامله، ظاهرا قانونی و واقعی به نظر میرسد، اما در باطن، با هدف فرار از پرداخت مهریه صورت گرفته است.
پیامدهای معامله به قصد فرار از دین مهریه، برای زوج سنگین خواهند بود. اولا، ممکن است این معامله باطل شود و اموال دوباره به مالکیت زوجه درآیند. ثانیا، مطابق ماده ۲۱ قانون اجرای محکومیت مالی، معامله “فرار از دین مهریه” جرم محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.
دلایل انجام معامله صوری از طرف زوج
معامله صوری، معاملهای است که در ظاهر، مانند معامله واقعی است، اما در باطن، دارای قصد و انگیزه دیگری است. در معامله صوری، طرفین معامله، قصد انجام معامله را ندارند و صرفاً برای رسیدن به هدف دیگری، اقدام به انجام آن میکنند. معامله صوری ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیافتد:
- قصد فرار از دین: انگیزه اصلی معامله، فرار از دین باشد. در این حالت، زوج، با قصد فرار از پرداخت مهریه، اقدام به معامله صوری میکند.
- دانستن زن از وجود دین: زن از وجود دین مهریه مطلع باشد. در این حالت، زوج نمیتواند ادعا کند که زن از وجود دین مهریه بیاطلاع بوده و معامله صوری را با رضایت او انجام داده است.
- عدم کفایت اموال باقیمانده: پس از انجام معامله، اموال زوج برای پرداخت مهریه کافی نباشد. در این حالت، زوج با انجام معامله صوری، اموال خود را از دسترس طلبکار (زن) خارج میکند.
- زمان وقوع معامله: معامله قبل یا بعد از حکم دادگاه مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت مهریه انجام شود. در این حالت، زوج با انجام معامله صوری، قصد فرار از اجرای حکم دادگاه را دارد.
عواقب معامله صوری برای فرار از دین مهریه چیست؟
معامله صوری، علاوه بر اینکه از نظر شرعی و اخلاقی نکوهیده است، از نظر قانونی نیز دارای عواقبی است. در صورت اثبات معامله صوری، زوج، علاوه بر محکومیت به پرداخت مهریه، به مجازات کیفری نیز محکوم خواهد شد.
مجازات معامله صوری: ماده ۲۱۸ قانون مدنی ایران، مقرر میدارد: «هرگاه معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده، آن معامله باطل است.
بر اساس این ماده، معامله صوری، باطل و بیاثر است. علاوه بر این، زوج، به مجازات کیفری نیز محکوم خواهد شد. ماده ۱ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۷۷، مقرر میدارد: «هر کس به قصد فرار از ادای دین، مال خود را به دیگری منتقل کند یا به هر نحو از تصرفات حقوقی نسبت به آن مال خودداری نماید، به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود.
راههای اثبات معامله صوری برای فرار از دین مهریه چگونه است؟
اثبات معامله صوری، کار آسانی نیست. در این خصوص، زوجه میتواند با ارائه دلایل و مدارک زیر، سعی در اثبات معامله صوری کند:
اسناد و مدارک: ارائه اسناد و مدارکی که نشاندهندهی صوری بودن معامله باشد، مانند مبایعهنامهای که قیمت آن بسیار پایینتر از ارزش واقعی مورد معامله باشد.
شهادت شهود: شهادت شهود نیز میتواند در اثبات معامله صوری موثر باشد.
بررسی وضعیت مالی زوج: بررسی وضعیت مالی زوج، میتواند در اثبات این موضوع که زوج، پس از انجام معامله، اموال خود را از دسترس طلبکار (زن) خارج کرده است، موثر باشد.
بنابراین در این مسیر وکیل طلاق، میتواند در تمامی مراحلی که زوجه برای احقاق حق خود در خصوص مهریه، نیاز به کمک دارد، به او کمک کند.
راهکار برای جلوگیری از این اتفاقات چیست؟
خوشبختانه، راه های قانونی و شرعی متعددی برای تنظیم مهریه به شکلی عادلانه و توافقی وجود دارد. در ادامه، به برخی از این راه ها اشاره می کنیم:
تعیین مهریه معقول و توافقی:گفتگو و تفاهم، کلید حل این مسئله است. با توافق دو طرف، می توان مبلغ مهریه را به رقمی واقع بینانه و متناسب با توانایی مالی مرد کاهش داد. همچنین، می توان مهریه را به صورت ترکیبی از سکه، طلا، وجه نقد و اموال غیرمنقول تعیین کرد.
بخشیدن بخشی از مهریه: زن می تواند بخشی از مهریه خود را به طور کامل یا جزئی ببخشد. این کار می تواند به کاهش فشار مالی بر مرد و تقویت پایه های اعتماد و صمیمیت بین زوجین کمک کند.
مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه، زن می تواند مهریه خود را هر زمان که بخواهد مطالبه کند. این نوع مهریه، تعهد مرد را برای پرداخت مهریه در هر شرایطی، تضمین می کند.
مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، مرد تنها در صورتی باید مهریه را پرداخت کند که توانایی مالی داشته باشد. این نوع مهریه، برای مردانی که نگران توان مالی خود در آینده هستند، مناسب است.
مهریه اقساطی: در این نوع مهریه، مرد می تواند مهریه را به صورت اقساطی به زن پرداخت کند. این نوع مهریه، می تواند به کاهش فشار مالی بر مرد در ابتدای زندگی کمک کند.
در این جا باید به این نکته اشاره داشت که وکیل طلاق می تواند نقش مهمی در تنظیم مهریه و حل اختلافات مربوط به آن ایفا کند. توصیه می کنیم که زوجین در آستانه ازدواج، از مشاوره با وکیل طلاق غافل نشوند. این کار، می تواند به آنها در پیشگیری از مشکلات و اختلافات آینده کمک کند.
زوجین باید توجه داشته باشند که هزینه وکیل طلاق، در مقایسه با خساراتی که ممکن است در صورت عدم دریافت مهریه متحمل شوند، ناچیز است. بنابراین، بهتر است که زوجین، قبل از هرگونه اقدام، با یک وکیل طلاق مجرب و متخصص، مشاوره کنند تا از حقوق خود آگاه شوند و بهترین تصمیم را بگیرند.
سخن پایانی
فرار از دین مهریه، راهکاری نادرست و عاری از مسئولیت است. خوشبختانه، راه های قانونی و شرعی متعددی برای تنظیم مهریه به شکلی عادلانه و توافقی وجود دارد. با گفتگو و تفاهم، می توان مهریه را به شکلی تنظیم کرد که هم برای زن و هم برای مرد عادلانه باشد.
