خصوصیات گواهی و هزینه انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت یک شرط لازم برای انتقال رسمی اموال متوفی به هر یک از وراثان است. این گواهی به عنوان مدرکی رسمی شناخته می‌شود که حقوق وراثت را تأیید می‌کند و به وراثان اجازه برداشت از حساب‌ها و اموال متوفی را می‌دهد. بانک‌ها معمولاً نیاز دارند که وراثان این گواهی را به دست داشته باشند تا اموال متوفی را منتقل کنند.
وراثان برای مطالبه دیون متوفی باید رونوشت یا کپی گواهی انحصار وراثت را به وی تسلیم کنند و در واقع مدیون می‌تواند تا عدم ارائه چنین گواهی، از تأدیه دین خود خودداری کند.
دادستان نیز حق اعتراض به گواهی انحصار وراثت را دارد، به‌طوری‌که اگر متوفی را بلاوارث تشخیص دهد، این اعتراض را مطرح می‌کند.
شورای حل اختلاف در گواهی انحصار وراثت، سهم هر یک از وراثان را مشخص می‌کند و در صورتی که متوفی حق دارد تا سقف یک سوم از اموالش را به نفع اشخاص وصیت کند، این شورا تعیین کننده این موضوع است. اگر متوفی میزان بیشتری از یک سوم اموال خود را وصیت کرده باشد و میزان دارایی‌های او کافی برای پرداخت کلیه دیون و واجبات مالی‌اش باشد، این مازاد وصیت را وراثان می‌توانند تأیید یا رد نمایند.
تصمیمی که دادگاه در این خصوص می‌گیرد، قابل تجدید نظر و فرجام‌خواهی است. این یعنی تصمیم دادگاه ممکن است با تقاضای طرفین مورد بررسی مجدد قرار گیرد و در نهایت به تغییر بیافتد. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت اصول عدالت و رفع اختلافات در فرآیند انحصار وراثت است.
نکات انحصار وراثت
صدور گواهی وهزینه انحصار وراثت به مدت محدودی نیست و هر زمانی که لازم باشد می‌توان برای آن اقدام کرد. در صورتی که فرد متوفی بعد از فروردین ۹۵ فوت کرده باشد، جریمه‌ای در ارتباط با تأخیر در پرداخت مالیات بر ارث و اظهارنامه مالیاتی اعمال نمی‌شود.
برای تعیین ارث بردن، اصولی وجود دارد که باید رعایت شود. به عنوان مثال، فرزندی که قبل از پدر یا مادر خود فوت کند، ارثی از آنها به ارث نمی‌برد. اگر پدر چهار فرزند داشته باشد و یکی از فرزندان در سال ۹۸ و مادر در سال ۹۹ فوت کرده باشند، وراثان پدر فقط سه فرزند باقی‌مانده هستند و نوه‌ها، یعنی فرزندان فوت شده، ارثی از او به ارث نخواهند برد. همچنین، اگر پدر در سال ۹۸ فوت کرده و چهار فرزند داشته و یکی از فرزندان در سال ۹۹ فوت کند، در این صورت نوه، قدرالسهم پدر یا مادرش را از پدربزرگ به ارث می‌برد.
در قانون جدید مالیات‌های مستقیم، همه ورثه نیازی ندارند که اظهارنامه مالیاتی بدهند و کل مالیات بر ارث را پرداخت کنند. هر یک از ورثه می‌توانند به اندازه قدرالسهم خودشان مالیات را پرداخت کنند و بر اساس این سهم، حق تصرف حقوقی و حتی فروش اموال را داشته باشند.
انحصار وراثت به تقسیم اموال مربوط نیست و از تعیین تقسیم اموال مشخص‌ها یا لیست اموال خاصی در گواهی انحصار وراثت خبری نیست. این گواهی فقط میزان سهم هر یک از ورثه‌ها از میراث را مشخص می‌کند.
ماترک متوفی
مطابق با اصطلاحات فقه و حقوقی، مفهوم ماترک به معنای اموال و حقوقی است که از متوفی بعد از وفاتش باقی می‌ماند. این اموال شامل مال منقول (مثل پول، سپرده‌ها در بانک، خودرو و غیره) و مال غیر منقول (مانند زمین، خانه و دارایی‌های دیگر) می‌شود. همچنین، حقوق متعلقه به متوفی مانند حق قصاص (دیه)، حق شفعه (حق انتخاب خرید در خرید و فروش)، حق خیار (حق انتخاب خرید در موقع فروش) و سایر حقوق نیز جزء دارایی‌ها محسوب می‌شوند.
در اسلام، هر فرد می‌تواند به نفع افراد مختلفی از وراثت خود، تا حداکثر یک سوم (ثلث) اموال خود را به صورت وصیت اختصاص دهد. وصیتنامه به منظور توزیع اموال بعد از فوت صاحب میراث تعیین می‌کند که میراث به چه کسانی تعلق خواهد گرفت و در چه نسبتی تقسیم می‌شود. اما وصیتنامه نمی‌تواند از میراث بیشتر از یک سوم را به نفع افرادی از جمله ورثه‌ها و سایر افراد اختصاص دهد.
پس از مرگ فرد، وقتی که تمام دیون و هزینه‌ها و همچنین موارد وصیت شده به طور مشخص و دقیق از کل میراث کسر شده باشد، باقی‌مانده به میزانی تقسیم می‌شود که به عنوان ماترک یا ترکه شناخته می‌شود. این میراث بین ورثه‌ها براساس احکام و قوانین مربوطه توزیع خواهد شد.
مالیات بر ارث
از دیگر هزینه انحصار وراثت مالیات بر ارث است. یک مالیات مستقیم است که بر اساس انتقال اموال و دارایی‌هایی که به دنبال فوت شخص ایجاد می‌شود، به ورثه‌ها تعلق می‌گیرد. این مالیات با توجه به مواد ۱۷ تا ۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴، برای سهمی که هر یک از ورثه‌ها از میراث متوفی به دست می‌آورند، اعمال می‌شود.
پیش از تصویب قانون اصلاحیه مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴، هنگامی که بازماندگان متوفی درخواست گواهی انحصار وراثت را تقدیم می‌کردند، باید رسید اظهارنامه مالیاتی متوفی را به دادخواست خود ضمیمه کنند. اما با حذف ماده ۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، افرادی که از ابتدای سال ۱۳۹۵ به بعد فوت می‌کنند، نیازی به تسلیم اظهارنامه مالیاتی متوفی برای دریافت گواهی حصر وراثت ندارند. در این موارد، شوراهای حل اختلاف می‌توانند بدون اخذ اظهارنامه مالیاتی، گواهی حصر وراثت را صادر کنند.
برای متوفیانی که پیش از سال ۱۳۹۵ فوت کرده‌اند، مقررات قبل از اصلاحیه مذکور اعمال می‌شود و ورثه‌ها می‌بایست ظرف ۶ ماه از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه مالیاتی را به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند. حداکثر ظرف مدت ۳ ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، می‌بایست مالیات متعلقه را پرداخت کنند.
سخن پایانی
علاوه بر هزینه‌های حقوقی، ممکن است هزینه‌های مرتبط با ارزیابی دارایی‌ها و تعیین ارزش دقیق آنها نیز وجود داشته باشد. این ارزیابی‌ها ممکن است به عنوان هزینه‌های حقوقی اضافی محسوب شوند.برخی دیگر از هزینه‌های مرتبط با انحصار وراثت می‌توانند شامل مالیات‌های مربوط به وراثت و هزینه انحصار وراثت مرتبط با انتقال مالکیت اموال باشند.در نهایت شما عزیزان با توجه به بررسی هایی که در مورد هزینه انحصار وراثت و ارث و میراث شد برای دریافت اطلاعات بیشتر نیز می توانید به مطالب دیگر سایت ما سر بزنید یا مستقیم با همکاران ما تماس بگیرید و مشاوره کنید .همکاران مجرب ما در مجموعه فراز به شما عزیزان درباره هزینه انحصار وراثت و باقی مطالب شما را راهنمایی می کنند.
