حکم حجر یا حکم محجوریت چیست و چگونه از دادگاه دریافت کنیم؟

مدارک لازم برای دریافت حکم حجر

حجر در سه گروه از اشخاص وجود دارد که این اشخاص شامل اشخاص صغیر، مجانین و افراد بالای ۱۸ سالی هستند که به عنوان سفیه شناخته می شوند. این اشخاص شرایطشان به گونه ای است که نمی توانند منفعت خود را تشخیص بدهند. البته در خصوص اشخاص صغیر نیازی به دریافت حکم از دادگاه نیست اما باقی اشخاص نیاز به قیم یا سرپرست دارند. بدیهی است که تا زمانی که شخص پدر یا جد پدری دارد؛ این اشخاص به عنوان سرپرست فرد محجور است اما اگر محجورین سرپرست ندارند؛ باید توسط دادگاه برای این اشخاص قیم مشخص شود. قیم باید فردی امین و درستکار باشد و دادگاه او را تایید کند.

به منظور دریافت حکم مربوط به محجوریت شخص، مدارک و اسناد لازمه باید بر اساس موارد زیر ارائه شود:

• مدارک شناسایی شخص محجور و همچنین مدارک شناسایی که ادعای محجوریت را به دادگاه ارائه می دهد.
• تمامی اسناد پزشکی مورد نیاز مانند مدارک درمانی. حتی گواهی پزشک هم باید ارائه شود.
• در مواردی ارائه استشهادیه محلی هم اجباری است.

از بطلان حکم تا فوت محجور

امکان باطل کردن حکم حجر وجود دارد اما باید توجه داشته باشید که محجوریت شخص باید از بین رفته باشد. برای این امر باید دادخواست ابطال را تقدیم دادگاه کنید. در این صورت باید دادخواستی را در محل اقامت قیم تقدیم نمایید چرا که این دادگاه صلاحیت رسیدگی به بطلان حکم را دارد.  بنابراین با باطل شدن حکم محجوری شخص، معاملات او صحیح واقع می شود. اما در خصوص معاملاتی که در زمان محجوریت صادر شده است؛ تکلیف چیست؟ اگر شخص قیم داشته باشد، قیم یا سرپرست از جانب او معاملاتش را انجام می دهد و بدیهی است که این معاملات صحیح است اما اگر فرد قیم نداشته باشد باشد و معامله ای انجام داده باشد؛ تکلیف این معامله چیست؟

در این خصوص باید به قوانین و مقررات نگاه کنیم. در این باره قانون مدنی اصل را بر صحت معاملات قرار داده است. در واقع تاریخ محجوریت شخص از زمانی است که حکم صادر شده است اما برای قبل از این تاریخ هنوز دادگاه محجوریت فرد را تایید نکرده است بنابراین اصل بر این است که معاملات او صحت دارد. اما با این حال در ماده ۷۰ قانون امور حسبی بیان شده است که اگر ثابت شود که علت حجر قبل از تاریخ صدور حکم وجود داشته است اثر حجرمیتواند به تاریخ قبل از تاریخ صدور حکم هم مترتب شود.

شاید بهتر است که بدانید که برای افراد محجور فوت شده هم می توان حکم محجوری دریافت کرد. به عبارت بهتر ممکن است فرد در زمان حیاتش معاملاتی کرده باشد که به ضرر وراث یا به ضرر موصی  یا حتی خودش باشد که باعث مشکلاتی برای مطالبه ارث وارثان باشد. بنابراین افرادی که ذینفع هستند می توانند مدارک و ادله را به دادگاه ارائه نمایند و محجور بودن اشخاص را در زمان حیاتشان ثابت نمایند.

آثار صدور حکم حجر

بهمانطور که گفتیم اگر دادگاه تایید کند که فرد محجور است؛ دیگر نمی تواند در امور مالی خویش دخالت کند به این خاطر که معاملات او قطعا به ضرر او یا افراد نزدیکش خواهد بود.

همچنین در قانون امور حسبی بیان شده است که دادگاه می تواند شخصی که درخواست حجر او شده است قبل از صدور حکم یا قبل از قطعی شدن حکم از تصرف در بعضی از اموالش منع کند و برای شخص موقتا امینی مشخص کند.

همچنین بعد از این که محجور بودن شخص در دادگاه ثابت شد و حکم قطعی صادر شد؛ قیم باید تعیین شود. اگر شخص قیم در دادگاه حضور داشته باشد دادگاه حکم نصب قیم را به او اعلام می کند اما در صورتی که شخص در دادگاه نیست باید به صورت فوری به او اعلام شود.

سخن آخر

با این که دریافت حکم محجور بودن؛ در ابتدا ساده به نظر می رسد اما واقعیت این است که گاهی اوقات برخی از مسائل و موانع در سر راه اشخاص وجود دارد که دریافت حکم را با مشکل مواجه خواهد کرد. با این حال وکلای گروه فراز در تمام مسیر همراه شما است و با ارائه مشاوره های حقوقی همراه شما هستند. در صورتی که سوالات بیشتری دارید می توانید از ما بپرسید.

سوالات متداول

منظور از حجر چیست؟ حجر به این معناست که شخص به دلیل شرایط خاصی که دارد؛ دارای محدودیت هایی است. در واقع این شخص از اختیاراتی که سایر اشخاص دارند؛ محدود می شوند و این اشخاص ممنوع از اداره اموال خود هستند.

چگونه محجور بودن شخص را اثبات کرد؟ برای این امر می توان از شهادت شهود؛ اسناد پزشکی، تحقیقات محلی، گواهی مربوط به پزشکی قانونی و دیگر موارد و ادله استفاده کرد.