استعلام انحصار وراثت چگونه است؟

انواع استعلام انحصار وراثت

استعلام انحصار وراثت به دو صورت حضوری و غیرحضوری امکان پذیر است:

• استعلام انحصار وراثت حضوری: در این روش، متقاضی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و درخواست خود را ثبت نماید. پس از ثبت درخواست، متقاضی باید مدارک مورد نیاز را به دفتر خدمات ارائه دهد. پس از بررسی مدارک، دفتر خدمات، گواهی استعلام انحصار وراثت را به متقاضی تحویل خواهد داد.
• استعلام انحصار وراثت غیرحضوری: در این روش، متقاضی می تواند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا سامانه ثنا، درخواست خود را ثبت نماید. پس از ثبت درخواست، متقاضی باید مدارک مورد نیاز را به صورت الکترونیکی ارسال نماید. پس از بررسی مدارک، نتیجه استعلام به صورت الکترونیکی به متقاضی ابلاغ خواهد شد.

مدارک مورد نیاز برای استعلام انحصار وراثت

شناسنامه و گواهی فوت متوفی: شناسنامه و گواهی فوت متوفی مدارک اصلی شناسایی متوفی و وراث وی هستند.

استشهادیه محضری: استشهادیه محضری سندی است که توسط حداقل سه نفر از افراد غیر وارث، شهادت می دهند که متوفی فرزند، همسر، پدر، مادر، خواهر یا برادر وراث بوده است.

رسید گواهی مالیات بر ارث: گواهی مالیات بر ارث سندی است که توسط اداره مالیات صادر می شود و میزان مالیات بر ارث متوفی را مشخص می کند.

فتوکپی برابر اصل شناسنامه وراث: فتوکپی برابر اصل شناسنامه وراث برای احراز هویت وراث مورد نیاز است.

علاوه بر مدارک فوق، در برخی موارد ممکن است مدارک دیگری نیز مورد نیاز باشد، مانند:

سند مالکیت اموال متوفی، گواهی فوت ورثه، قرارداد صلح یا تقسیم ارث

نحوه استعلام انحصار وراثت: برای استعلام، باید مدارک فوق را به شورای حل اختلاف محل اقامت متوفی ارائه دهید. شورای حل اختلاف پس از بررسی مدارک، گواهی انحصار وراثت را صادر می کند.

مدت زمان استعلام انحصار وراثت

مدت زمان “استعلام انحصار وراثت” معمولاً بین ۱ تا ۲ هفته است. این مدت زمان ممکن است بسته به عواملی مانند حجم پرونده‌های شورای حل اختلاف، پیچیدگی پرونده، و تعداد وراث متفاوت باشد.

مراحل استعلام انحصار وراثت به شرح زیر است:

1. تکمیل فرم دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت
2. ارائه مدارک لازم به شورای حل اختلاف
3. صدور گواهی انحصار وراثت توسط شورای حل اختلاف

اقدامات لازم پس از صدور گواهی انحصار وراثت

پرداخت مالیات بر ارث: مالیات بر ارث یک نوع مالیات مستقیم است که بر اموال متوفی تعلق می‌گیرد. این مالیات بر اساس ارزش اموال متوفی و طبق مقررات مالیاتی تعیین می‌شود.

ارزش اموال متوفی برای تعیین مالیات بر ارث، بر اساس ارزش روز اموال در زمان فوت متوفی محاسبه می‌شود. برای تعیین ارزش اموال متوفی، می‌توان از نظریه کارشناسی استفاده کرد.

مقررات مالیات بر ارث در ایران، توسط قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی آن تعیین شده است.

تقسیم اموال: وراث می‌توانند اموال متوفی را بین خود تقسیم کنند. تقسیم اموال می‌تواند به صورت توافقی یا از طریق دادگاه انجام شود.

تقسیم اموال به صورت توافقی، ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش است. در این روش، وراث با توافق یکدیگر، اموال متوفی را بین خود تقسیم می‌کنند.

در صورتی که وراث نتوانند به توافق برسند، می‌توانند برای تقسیم اموال به دادگاه مراجعه کنند. دادگاه با توجه به مدارک و مستندات ارائه شده توسط وراث، اموال را بین آنها تقسیم می‌کند.

انجام سایر امور حقوقی: وراث برای انجام سایر امور حقوقی مربوط به اموال متوفی، مانند فروش اموال، دریافت وام و غیره، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارند.

گواهی انحصار وراثت، به عنوان مدرکی مبنی بر شناسایی وراث و تعیین سهم الارث آنها، در این امور کاربرد دارد.

اگر یکی از ورثه فوت کند، آیا گواهی انحصار وراثت قبلی همچنان معتبر است؟

انحصار وراثت در صورت فوت یکی از وراث بعد از چند سال به شرح زیر انجام می‌شود:

• اگر گواهی انحصار وراثت قبلی صادر شده باشد، نیازی به اخذ گواهی جدید نیست. در این صورت، سهم الارث ورثه فوت شده به فرزندان و ورثه وی تعلق می گیرد و تغییری در میزان سهم الارث سایر وراث ایجاد نمی شود.
• اگر گواهی انحصار وراثت قبلی صادر نشده باشد، باید دادخواستی به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی ارائه شود. در این دادخواست باید نام و مشخصات همه ورثه، سهم الارث هر یک از آنها، و تاریخ فوت ورثه فوت شده ذکر شود.

سخن پایانی

استعلام انحصار وراثت و گواهی آن سندی مهم است که برای انجام هرگونه اقدام حقوقی در خصوص اموال متوفی ضروری است. بنابراین، در صورت فوت یکی از اعضای خانواده، باید نسبت به دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام کرد.