ازدواج یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی هر فرد است. در سنت و قانون ایران، مهریه به عنوان حق زن در نظر گرفته می‌شود که مرد متعهد به پرداخت آن است. اما گاهی شرایط به گونه‌ای رقم می‌خورد که زوجین برای تعدیل مهریه اقدام می‌کنند. در این مقاله، به بررسی مفهوم تعدیل مهریه، شرایط و روش‌های درخواست آن می‌پردازیم.
تعدیل مهریه به معنای کم کردن یا کاهش میزان مهریه‌ای است که در سند ازدواج ذکر شده است. این اقدام زمانی صورت می‌گیرد که به دلیل شرایط خاص، پرداخت کامل مهریه برای زوج امکان‌پذیر نباشد. توجه داشته باشید که تعدیل مهریه با بخشش مهریه متفاوت است.
تعدیل مهریه یعنی اینکه مهریه حکم برای آن صادر شده، اعصار مورد قبول واقع شده و مهریه بصورت اقساطی در حال پرداخت است و با توجه به اینکه قیمت سکه روز به روز در حال افزایش است، آقایانی که نمی توانند اقساط آن را پرداخت کنند، درخواست تعدیل مهریه می‌کنند تا دوباره نسبت به آن اقساط مدت زمان پرداخت طولانی تر شود. وکیل طلاق توافقی می‌تواند در فرآیند تعدیل مهریه به زن و شوهر کمک کند تا به توافقی عادلانه و منصفانه در خصوص مهریه دست پیدا کنند.
دلایل مختلفی میتوانند منجر به درخواست تعدیل مهریه شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این دلایل اشاره می‌کنیم:
کاهش ارزش پول: همانطور که می‌دانید، ارزش پول به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند. ممکن است مهریه‌ای که سال‌ها پیش تعیین شده باشد، در زمان حال قدرت خرید خود را از دست داده باشد. در چنین شرایطی، زن می‌تواند برای تعدیل مهریه و دریافت وجهی متناسب با ارزش روز اقدام کند.
ناتوانی مالی زوج: گاهی اوقات، شرایط مالی زوج به گونه‌ای است که توانایی پرداخت کامل مهریه را ندارد. این موضوع می‌تواند به دلیل بیکاری، بیماری، یا مشکلات مالی غیرمنتظره باشد. در این صورت، زوج می‌تواند با ارائه مدارک و مستندات دال بر عدم توانایی مالی، درخواست تعدیل مهریه را به دادگاه ارائه دهد.
شرایط خاص زندگی مشترک: در برخی موارد، ممکن است زوجین صاحب فرزند شوند و دادگاه با توجه به شرایط خاص زندگی مشترک و لزوم تأمین مخارج فرزندان، با درخواست تعدیل مهریه از سوی زوج موافقت کند.
مشورت با وکیل طلاق توافقی می‌تواند به شما کمک کند تا فرآیند تعدیل مهریه را با سرعت و به نحو احسن پشت سر بگذارید و به حقوق خود در خصوص مهریه دست پیدا کنید.
برای طرح دعوای تعدیل مهریه در دادگاه خانواده، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد تا دادگاه به درخواست تعدیل مهریه شما رسیدگی کند. در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم:
1. وجود سند ازدواج:
اولین و مهم‌ترین شرط برای طرح دعوای تعدیل مهریه، وجود سند ازدواج معتبر است. بدون سند ازدواج، دادگاه صلاحیت رسیدگی به این دعوا را نخواهد داشت.
2. شرایط مالی زوج:
ناتوانی مالی زوج در پرداخت مهریه، دلیل اصلی برای درخواست تعدیل است. زوج باید با ارائه مدارک و اسنادی مانند فیش حقوقی، گواهی درآمد و یا لیست بدهی، عدم توانایی مالی خود را برای پرداخت کامل مهریه ثابت کند.
دلایل و مستندات قابل ارائه برای اثبات عدم توانایی مالی زوج:
| دلیل | مستندات قابل ارائه |
| عدم اشتغال یا شغل ناپایدار | گواهی عدم اشتغال از اداره کار – مدارک مربوط به شغل آزاد (مانند پروانه کسب، سفته، فاکتور) |
| کاهش درآمد | فیش حقوقی قبل و بعد از کاهش درآمد – نامه از کارفرما مبنی بر کاهش حقوق – مدارک مربوط به بیماری یا حادثه‌ای که منجر به کاهش درآمد شده است |
| بدهی‌های سنگین | لیست بدهی‌ها – احکام مراجع قضایی مبنی بر پرداخت بدهی – مدارک مربوط به ضمانت افراد دیگر |
| تعهدات مالی | اجاره نامه – قسط وام یا تعهدات مالی دیگر – مدارک مربوط به هزینه‌های نگهداری فرزند یا افراد تحت تکفل |
| مشکلات مالی غیرمنتظره | مدارک مربوط به حوادث غیرمترقبه (مانند سیل، زلزله، آتش سوزی) – مدارک مربوط به هزینه‌های درمانی سنگین |
برای “درخواست تعدیل مهریه”، دو روش کلی وجود دارد:
1. توافق طرفین: این روش کم‌هزینه‌تر و آسان‌تر است و در آن زن و شوهر با رضایت کامل، میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش می‌دهند. برای رسمیت یافتن این توافق، باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و صورتجلسه توافق را تنظیم کنند.
2. مراجعه به دادگاه خانواده: در صورت عدم توافق، هر یک از طرفین می‌تواند با طرح دعوا در دادگاه خانواده، خواستار تعدیل مهریه شود. این روش پیچیده‌تر و زمان‌برتر است و نیازمند ارائه مدارک و مستندات برای اثبات عدم توانایی مالی زوج در پرداخت مهریه کامل است.
انتخاب روش مناسب برای تعدیل مهریه، به شرایط و تمایلات زوجین بستگی دارد. در هر صورت، توصیه می‌شود قبل از اقدام به هر کاری، با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید.
برای طرح دعوای درخواست کاهش مهریه در دادگاه خانواده، باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:
برخی از مدارک و مستنداتی که می‌توان برای اثبات عدم توانایی مالی زوج ارائه کرد عبارتند از:
توجه داشته باشید که ارائه این مدارک به تنهایی کافی نیست و دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، با توجه به اوضاع و احوال قضیه، در مورد تعدیل مهریه یا رد درخواست آن تصمیم‌گیری خواهد کرد.
درخواست تعدیل میزان مهریه فرآیندی قانونی است که در آن زن می‌تواند با ارائه دلایل و مستندات، از دادگاه تقاضا کند تا میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش دهد. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
1. تنظیم دادخواست:
اولین قدم برای طرح دعوای تعدیل مهریه، تنظیم دادخواست است. دادخواست باید به صورت کتبی تنظیم شده و شامل اطلاعاتی مانند مشخصات طرفین، موضوع دعوا، دلایل و مستندات و خواسته باشد.
2. ارائه دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:
پس از تنظیم دادخواست، باید آن را به همراه مدارک لازم به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهید. در این دفاتر، هزینه دادرسی پرداخت شده و پرونده شما به شعبه رسیدگی کننده ارجاع داده می‌شود.
3. تعیین وقت رسیدگی:
پس از ثبت پرونده در دادگاه، وقت رسیدگی تعیین می‌شود و به طرفین ابلاغ می‌شود.
4. حضور در دادگاه و ارائه دلایل و مستندات:
در روز رسیدگی، زن و شوهر باید در دادگاه حاضر شده و دلایل و مستندات خود را برای اثبات عدم توانایی مالی زوج در پرداخت مهریه کامل ارائه دهند.
5. صدور رأی:
پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی مدارک و مستندات، دادگاه رأی خود را صادر می‌کند. در رأی صادره، میزان مهریه جدید تعیین می‌شود.
تعدیل مهریه فرآیندی قانونی است که در آن زن می‌تواند با ارائه دلایل و مستندات، از دادگاه تقاضا کند تا میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش دهد. این فرآیند دارای ظرافت‌ها و نکات مهمی است که باید به آنها توجه داشت. در ادامه به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم:
1. شرایط درخواست تعدیل مهریه:
2. روش‌های درخواست تعدیل مهریه:
تعدیل مهریه فرآیندی قانونی است که در آن زن می‌تواند با ارائه دلایل و مستندات، از دادگاه تقاضا کند تا میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش دهد. این امر در صورتی امکان پذیر است که زن و شوهر با یکدیگر به توافق برسند یا زوج با ارائه مدارک و مستندات، عدم توانایی مالی خود را در پرداخت مهریه کامل به اثبات برساند.
برای طرح دعوای تعدیل مهریه، باید به دادگاه خانواده محل سکونت زوج مراجعه و دادخواست مربوطه را به همراه مدارک لازم ارائه کرد. دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین، در خصوص تعدیل مهریه یا رد درخواست آن تصمیم‌گیری خواهد کرد.
تعدیل مهریه موضوعی پیچیده و تخصصی است که نیاز به بررسی دقیق شرایط هر پرونده دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از اقدام به هر کاری، با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید.
