با توجه به آمارها، یکی از مسائلی که حجم زیادی از پرونده‌های موجود در دادگاه‌ها را به خود اختصاص داده است، مسائل مرتبط با طلاق و دعاوی آن هستند. به همین دلیل، در ساختار قوه قضاییه دادگاه‌هایی تحت عنوان دادگاه طلاق توافقی ایجاد شده اند. اما نخستین مرحله از اقدام قانونی برای دعوای طلاق، معرفی دادگاه مختص طلاق و مشخص کردن محل مراجعه زن و مردی که قصد طلاق دارند است. به همین منظور، در این مقاله نخست به بررسی مفهوم طلاق و انواع مختلف طلاق پرداخته و سپس به معرفی محل و دادگاه طلاق توافقی که مختص طلاق است می‌پردازیم.
با توجه به گستردگی پرونده‌های مربوط به دعاوی خانوادگی، در سال 1376، قانونی تصویب شد که به تخصیص شعبی از دادگاه‌های عمومی به دادگاه خانواده منجر شد. بنابراین، تمامی دعاوی مرتبط با روابط خانوادگی اشخاص، در دادگاهی تحت عنوان دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین دلیل، دادگاه صلاحیت دار برای موارد طلاق، دادگاه خانواده می‌باشد. دادگاه طلاق یا همان دادگاه خانواده، علاوه بر ارسال احضاریه طلاق به طرفین، صلاحیت رسیدگی به اصل پرونده طلاق را دارد و به مسائل جانبی مانند نفقه، مهریه، حضانت فرزندان، و مسائل مشابه نیز پرداخته و حکم مربوط را صادر می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صلاحیت دادگاه خانواده، می‌توانید روی لینک مربوطه کلیک کنید. وکیل طلاق به شما در آشنایی با قوانین و مراحل طلاق شما را کمک می کند.
برای پاسخ به این سوال که دادگاه طلاق توافقی در چه مواردی صلاحیت دارد، بهتر است که ابتدا توضیح دهیم که دادگاه طلاق توافقی چیست. در سال 1376، قانونی با عنوان “قانون اختصاص تعدادی از دادگاه‌های موجود به دادگاه‌های موضوع اصل 21 قانون اساسی (دادگاه خانواده)” تصویب مجلس شد. این قانون به واحدی با همین عنوان مخول کرد که حداکثر سه ماه بعد از تصویب آن، حداقل یک شعبه از شعب دادگاه‌های عمومی هر منطقه قضائی را به دعاوی خانواده اختصاص دهد و دادگاه‌های عمومی دیگر اختصاص نیافته به رسیدگی به این دعاوی نباشند.
به طور کلی، اصل این است که تمامی دعاوی حقوقی در دادگاه‌های عمومی دادگستری اقامه شوند. اما برخی موارد به علت تخصص یا اهمیت ویژه موضوعی، به موجب تصویب این قانون، اختصاص به دادگاه‌های تخصصی با ساختار و قضات متفاوت داده شده است. دادگاه طلاق توافقی یکی از این دادگاه‌های تخصصی است که صلاحیت رسیدگی به دعاوی خانوادگی و انواع آن را دارد.
صلاحیت دادگاه طلاق توافقی در قوانین حمایت از خانواده و اختصاص دادگاه‌های موضوع اصل 21 قانون اساسی مشخص شده است. بنابراین، دادگاه طلاق توافقی تنها می‌تواند در مواردی که در صلاحیتش قرار دارد رسیدگی کند و نه بیشتر و نه کمتر.
در بخش قبلی توضیح دادیم که دادگاه طلاق توافقی چیست و توضیح دادیم که این دادگاه به عنوان یک دادگاه اختصاصی در هر منطقه قضایی وجود دارد و صرفاً می‌تواند به موارد داخل در صلاحیت خود رسیدگی کند. حالا به مواردی که دادگاه خانواده در صلاحیت خود دارد، می‌پردازیم.
ماده چهارم قانون حمایت از خانواده به تفصیل مواردی که دادگاه خانواده در آنها صلاحیت دارد، مشخص می‌کند. بر اساس این قانون، صلاحیت دادگاه خانواده را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
این مورد شامل دعاوی مرتبط با نامزدی و خساراتی است که در صورت بر هم زدن نامزدی وارد می‌شود.
این شامل دعاوی مربوط به شروطی است که در عقد نکاح تعیین شده‌اند، نظیر حق تعیین محل زندگی و موارد مشابه.
نکاح دائم، موقت، اذن در نکاح، طلاق، فسخ نکاح، رجوع و بذل مدت: این شامل تمامی دعاوی مرتبط با انواع نکاح، طلاق یا فسخ نکاح، رجوع در طلاق رجعی و بذل مدت در عقد موقت است.
اگر کسی قصد ازدواج مجدد داشته و اذن و تجویز آن را از دادگاه خواهد گرفت، این موضوع نیز در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد.
تمامی دعاوی مرتبط با مهریه، جهیزیه، نفقه فرزندان و همسر، مزد کارهای زن در طول زندگی، تمکین و صدور حکم نشوز نیز در صلاحیت دادگاه خانواده هستند.
حضانت و ملاقات طفل: تمامی دعاوی مرتبط با حضانت، سلب حضانت، تعیین روز و ساعات ملاقات یا صدور دستور موقت ملاقات فوری با فرزند، از موارد صلاحیت دادگاه خانواده محسوب می‌شوند.
رشد، حجر و رفع آن، ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت: امور مربوط به محجوران، تعیین امین بر اموال آنان، تعیین ناظر، صدور حکم رشد یا حکم رفع حجر و تمامی موارد پیرامون این موضوع، در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارند.
اگر کسی غایب مفقود الاثر باشد و همسر یا وراث او قصد طرح دعاوی مرتبط با تقسیم اموال، صدور حکم موت فرضی و موارد مشابه را داشته باشند، باید به دادگاه خانواده مراجعه کنند.
دادگاه خانواده، به دعاوی حقوقی خارج از صلاحیت خود رسیدگی نمی‌کند و حکمی در این زمینه صادر نمی‌کند. از سوی دیگر، اگر دعوایی در صلاحیت دادگاه خانواده باشد و دادگاه عمومی نداشته باشد، باید با صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده شود تا در آنجا به آن رسیدگی شود. به همین منظور می توانید از وکیل طلاق توافقی کمک بگیرید و مشاوره لازم را دریافت کنید.
دادگاه طلاق توافقی یک دادگاه تخصصی است که در موارد مرتبط با زندگی خانوادگی و روابط زناشویی افراد صلاحیت دارد. دادگاه طلاق توافقی به مواردی مانند ازدواج، طلاق، مهریه، حضانت کودکان، نفقه، و دیگر موارد مربوط به خانواده و روابط‌های زناشویی افراد رسیدگی می‌کند و حکم‌های مربوط به این موارد را صادر می‌کند. همچنین، دادگاه طلاق توافقی توانایی رسیدگی به دعاوی مرتبط با اموری نظیر اهدای جنین، تغییر جنسیت، ولایت قهری، امور محجوران، و اثبات نسب را نیز دارد. این دادگاه طلاق توافقی با تخصص خود در حوزه خانواده و روابط زناشویی به حفظ حقوق و کنونیت افراد و خانواده‌ها می‌پردازد.
