کاربردهای گواهی انحصار وراثت
برای اینکه بدانیم مدت اعتبار گواهی انحصار وراثت چقدر است ابتدا لازم است نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشیم که گواهی انحصار وراثت یک سند رسمی است که توسط دادگاه صادر می‌شود و در آن مشخص می‌شود که ورثه متوفی چه کسانی هستند و هر کدام چه میزان از ماترک را به ارث می‌برند. این گواهی کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
امکان فروش و نقل و انتقال اموال متوفی: برای فروش یا نقل و انتقال اموال متوفی، مانند ملک، خودرو، حساب بانکی و غیره، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارید. این گواهی به عنوان مدرکی برای اثبات مالکیت ورثه بر اموال متوفی محسوب می‌شود.
امکان دریافت وام و تسهیلات: برای دریافت وام و تسهیلات از بانک‌ها و موسسات مالی، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارید. این گواهی به عنوان مدرکی برای اثبات مالکیت ورثه بر اموال متوفی محسوب می‌شود.
امکان دریافت حقوق بازنشستگی و مستمری: برای دریافت حقوق بازنشستگی و مستمری متوفی، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارید. این گواهی به عنوان مدرکی برای اثبات تعلق حقوق بازنشستگی و مستمری به ورثه محسوب می‌شود.
امکان دریافت سهم الارث از میراث: برای دریافت سهم الارث از میراث متوفی، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارید. این گواهی به عنوان مدرکی برای اثبات میزان سهم الارث هر یک از ورثه محسوب می‌شود.
در برخی موارد، ممکن است برای انجام برخی امور، مانند دریافت وام و تسهیلات، نیاز به گواهی حصر وراثت محدود باشد. در این گواهی، صرفاً مشخص می‌شود که ورثه متوفی چه کسانی هستند و ماترک متوفی به چه میزان است. اما در گواهی حصر وراثت نامحدود، علاوه بر مشخص شدن ورثه و ماترک، میزان سهم الارث هر یک از ورثه نیز مشخص می‌شود.
نحوه دریافت گواهی انحصار وراثت
مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت عبارتند از:
- گواهی فوت
- استشهادیه محضری
- شناسنامه وراث
- عقدنامه یا طلاقنامه
- مدارک مالکیت متوفی
مراجعه به شورای حل اختلاف محل استقرار آخرین اقامتگاه متوفی: پس از تهیه مدارک لازم، باید به شورای حل اختلاف محل استقرار آخرین اقامتگاه متوفی مراجعه کنید.
تسلیم دادخواست: در شورای حل اختلاف، باید دادخواستی برای صدور گواهی حصر وراثت تنظیم کنید. این دادخواست باید حاوی این اطلاعات باشد: نام و مشخصات متوفی، نام و مشخصات وراث، میزان سهم الارث هر یک از وراث
امضا و مهر دادخواست: دادخواست باید توسط یکی از وراث یا وکیل وی امضا و مهر شود.
پرداخت هزینه دادرسی: برای صدور گواهی انحصار وراثت، باید هزینه دادرسی پرداخت کنید. هزینه دادرسی برای گواهی حصر وراثت محدود و نامحدود متفاوت است.
ارائه دادخواست به شورای حل اختلاف: پس از امضا و مهر دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، باید دادخواست را به شورای حل اختلاف تسلیم کنید.
بررسی مدارک و صدور گواهی انحصار وراثت: شورای حل اختلاف پس از بررسی مدارک، گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند. این گواهی معمولاً ظرف مدت یک ماه صادر می‌شود.
زمان صدور و مدت اعتبار گواهی انحصار وراثت
زمان صدور و “مدت اعتبار گواهی انحصار وراثت” به دو عامل بستگی دارد:
نوع گواهی: گواهی انحصار وراثت به دو نوع محدود و نامحدود تقسیم می‌شود. گواهی محدود برای ماترک‌هایی که ارزش آنها کمتر از ۳ میلیون تومان است صادر می‌شود و گواهی نامحدود برای ماترک‌هایی که ارزش آنها بیشتر از ۳ میلیون تومان است صادر می‌شود.
وجود یا عدم وجود اعتراض: اگر به رای صادره در خصوص گواهی حصر وراثت اعتراضی صورت نگیرد، گواهی حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ صدور آگهی در روزنامه صادر می‌شود. اما اگر به رای صادره اعتراض شود، رسیدگی به اعتراض توسط دادگاه به مدت نامشخصی به طول می‌انجامد و صدور گواهی نیز تا زمان صدور رای قطعی در خصوص اعتراض به تعویق می‌افتد.
بنابراین، در حالت عادی و بدون وجود اعتراض، زمان صدور گواهی انحصار وراثت به شرح زیر است:
گواهی انحصار وراثت محدود: ظرف یک ماه از تاریخ صدور آگهی در روزنامه
گواهی انحصار وراثت نامحدود: ظرف یک ماه از تاریخ صدور آگهی در روزنامه، مشروط به عدم وجود اعتراض.
ابطال گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت سندی رسمی است که توسط شورای حل اختلاف صادر می‌شود و در آن ورثه متوفی و میزان سهم الارث هر کدام مشخص می‌شود. این گواهی برای انجام هرگونه اقدام حقوقی و قانونی در خصوص اموال متوفی، ضروری است.
ابطال گواهی انحصار وراثت زمانی امکان‌پذیر است که دلایل و مدارک کافی برای اثبات نادرستی یا ناقص بودن گواهی وجود داشته باشد. در این صورت، هر یک از ورثه یا ذی‌نفعان می‌توانند با طرح دعوی در دادگاه، خواستار ابطال گواهی انحصار وراثت باشند.
دلایل ابطال گواهی انحصار وراثت عبارتند از:
عدم وجود یکی از ورثه در گواهی انحصار وراثت: در صورتی که یکی از ورثه متوفی در گواهی انحصار وراثت قید نشده باشد، سایر ورثه یا ذی‌نفعان می‌توانند با ارائه مدارک و مستندات لازم، خواستار ابطال گواهی باشند.
انحصار وراثت متوفی به شخص یا اشخاصی که متوفی هیچ نسبتی با آنها ندارد: در صورتی که گواهی انحصار وراثت به شخص یا اشخاصی صادر شده باشد که متوفی هیچ نسبتی با آنها ندارد، این گواهی قابل ابطال است.
وجود اشتباه در میزان سهم الارث یکی از ورثه: در صورتی که میزان سهم الارث یکی از ورثه در گواهی انحصار وراثت اشتباه باشد، این گواهی قابل ابطال است.
وجود نقص در مدارک ارائه شده برای صدور گواهی انحصار وراثت: در صورتی که مدارک ارائه شده برای صدور گواهی انحصار وراثت ناقص یا غیرمعتبر باشد، این گواهی قابل ابطال است.
برای ابطال گواهی انحصار وراثت، باید دادخواستی به دادگاه صالح ارائه شود. دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوی، دادگاه محل اقامت متوفی است. در دادخواست باید دلایل و مدارک اثبات کننده ادعای ابطال گواهی ذکر شود.
پس از ثبت دادخواست، دادگاه جلسه رسیدگی تشکیل می‌دهد و طرفین دعوی را برای ادای توضیحات و ارائه مدارک دعوت می‌کند. در صورت احراز دلایل ابطال گواهی انحصار وراثت، دادگاه حکم به ابطال گواهی صادر می‌کند.
گواهی ابطال گواهی انحصار وراثت از تاریخ صدور، دارای اعتبار است و کلیه اقدامات حقوقی و قانونی که بر اساس گواهی انحصار وراثت انجام شده باشد، باطل می‌شود.
لازم به ذکر است که ابطال گواهی انحصار وراثت، تأثیری بر حقوق و تعهدات قانونی ورثه ندارد. ورثه همچنان می‌توانند به عنوان ورثه متوفی، نسبت به اموال متوفی اعمال حق کنند.
در صورتی که قصد ابطال گواهی انحصار وراثت را دارید، بهتر است از یک وکیل متخصص در امور حقوقی خانواده کمک بگیرید. وکیل می‌تواند شما را در جمع‌آوری مدارک و مستندات لازم و طرح دعوی در دادگاه، راهنمایی و یاری کند.
سخن پایانی
گواهی انحصار وراثت سندی مهم و ضروری برای ورثه است و مدت اعتبار گواهی انحصار وراثت نیز باید مورد توجه قرار گیرد. ورثه باید توجه داشته باشند که این گواهی را همواره به‌روز نگه دارند و در صورت بروز هرگونه تغییر در وضعیت وراث، نسبت به صدور گواهی انحصار وراثت جدید اقدام کنند.
